Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

folia in angulos exeunt PM

  • 1 exeo

    ex-eo, iī (īvī), itum, īre
    1) выходить, уезжать (ex urbe Pl, Ter и ab urbe C; domo Cs; ad pugnam L)
    de и ex navi C, Nep, тж. e. in terram Cвыйти (высадиться) на берег
    e. in turbā Pt — затеряться в толпе; но
    2) вытекать, течь ( sanguis e visceribus exit C); втекать, впадать ( Nilus in mare exit O); разливаться ( amnis exit V)
    e. de (ex) vitā Cумереть
    exiisse ex (de) potestate (sc. mentis) C — помешаться, но
    a, de и ex potestate alicujus e. Dig — выйти из под чьей-л. власти
    e. in aliquem St — гневно обрушиться на кого-л.
    5) становиться известным, распространяться (fama exit Nep; libri exeunt C)
    6) вырастать ( folia a radīce exeunt PM); получаться ( currente rotā urceus exit H); происходить (potest ex casā vir magnus e. Sen)
    7) проходить, истекать, быть на исходе
    8) делать отступление, отклоняться в речи ( in aliquam rem Q)
    9) возноситься, подниматься, возвышаться (ad auras, ad caelum V; in altitudinem PM)
    10) простираться, длиться, продолжаться ( supra mille annos Sen)
    12) уклоняться, избегать ( tela corpore atque oculis vigilantibus V)
    in a exeuntia nomina Q — слова, оканчивающиеся на a

    Латинско-русский словарь > exeo

  • 2 exeo

    ex-ĕo, ĭi (rarely īvi, Gell. 12, 12, 3; Plaut. Rud. 2, 6, 50; perf. exit, for exiit, id. Ps. 2, 4, 40; Verg. A. 2, 497), ĭtum, īre ( fut. [p. 683] exibo, but exies, exiet, Sen. Ep. 113, 20; id. Apocol. 3, 1 al.;

    exiet for exibit,

    Tert. adv. Jud. 13; Vulg. Matt. 2, 6; 5, 26 al.; perh. also in Hor. C. 4, 4, 65; acc. to some MSS. al. evenit; v. Orell. ad h. l.), v. n. and a.
    I.
    Neutr., to go out or forth, to go away, depart.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    dum intro eo atque exeo,

    Plaut. Ep. 5, 1, 43:

    jam ad te exeo,

    id. Bacch. 4, 6, 24; 4, 9, 129:

    foras,

    id. Cas. 5, 2, 51; cf. id. Rud. 2, 2, 2:

    ex urbe,

    id. Am. 1, 3, 35:

    ex urbe, oppido,

    Cic. Fam. 4, 1, 2; Caes. B. G. 2, 33, 1:

    e patria,

    Cic. Pis. 14, 33:

    e finibus suis,

    Caes. B. G. 1, 5, 1:

    clam ex castris,

    id. ib. 7, 20, 10:

    ab aliquo,

    from one's house, Ter. Eun. 3, 4, 7 (v. ab, I. a.):

    ab urbe,

    away from, Liv. 10, 37, 6 Weissenb. ad loc.; 21, 13, 7; 23, 18, 14;

    al. a villa sua,

    Quint. 6, 3, 49:

    de triclinio, de cubiculo,

    Cic. de Or. 2, 65, 263:

    de balneis,

    id. de Or. 2, 55, 223:

    de navi,

    id. Att. 2, 7, 4:

    (cornix) a cauda de ovo,

    tail first, Plin. 10, 16, 18, § 38:

    portā,

    Plaut. Mil. 5, 39:

    domo,

    Cic. Rep. 1, 12; cf.:

    erant omnino itinera duo, quibus itineribus domo exire possent,

    i. e. withdraw from, leave their country, Caes. B. G. 1, 6, 1; so,

    domo,

    id. ib. 1, 12, 5;

    1, 29, 1: castris,

    id. B. C. 1, 69, 3:

    in solitudinem,

    to withdraw, Cic. Off. 1, 32, 118:

    in alias domos tamquam in colonias,

    id. ib. 1, 17, 54:

    in provinciam,

    Caes. B. G. 1, 33, 4:

    in terram,

    i. e. to land, Cic. Verr. 2, 5, 51, § 433:

    in luminis oras,

    i. e. to be born, Lucr. 1, 170:

    ad aliquem,

    i. e. to go from home to visit a person, Ter. Hec. 4, 1, 6 et saep.—Prov.:

    exeat aulā, qui vult esse pius,

    Luc. 8, 493.— Poet., with inf.:

    exierant dare veris opes,

    Stat. Ach. 1, 288.—Of inanim. or abstr. subjects:

    cum de consularibus mea prima sors exisset,

    Cic. Att. 1, 19, 3; so,

    sors,

    Hor. C. 2, 3, 27; cf.:

    cujus nomen exisset,

    Cic. Verr. 2, 2, 51, § 127:

    nummi, qui per simulationem ab isto exierant,

    id. ib. 2, 2, 25, §

    61: per septem portus in maris exit aquas (Nilus),

    flows out, empties, Ov. Am. 2, 13, 10:

    septem aquis (Ister),

    Val. Fl. 8, 187:

    populo albae folia vetustiora in angulos exeunt,

    terminate, Plin. 16, 23, 35, § 86:

    color in florem heliotropii,

    id. 37, 6, 22, § 83; cf.:

    masculina nomina in A atque S litteras,

    to end, terminate, Quint. 1, 5, 61.— Pass. impers.:

    uti inde exiri possit,

    Cato, R. R. 1, 2:

    crepuit ostium: exitur foras,

    Plaut. Cas. 4, 3, 15:

    in Velabro, qua in Novam viam exitur,

    Varr. L. L. 6, § 24 Müll.—
    2.
    In partic.
    a.
    In milit. lang., to move out, march out:

    milites, qui de tertia vigilia exissent,

    Caes. B. C. 1, 64 fin.:

    ut paludati (praetores) exeant,

    depart for the battle-field, id. ib. 1, 6, 6:

    ad pugnam,

    Liv. 44, 39, 2; Verg. G. 4, 67:

    ex Italia ad bellum civile,

    Cic. Fam. 2, 16, 3 et saep.— Pass. impers.:

    non posse clam exiri,

    Caes. B. C. 1, 67, 2:

    postquam exitum est maximā copiā,

    Plaut. Am. 1, 1, 64.—
    b.
    In jurid. Lat.: potestate, de or a potestate alicujus, to get out of any one's power (potestas), to be emancipated, become free, Dig. 37, 4, 1, § 6; 62; 28, 6, 3 et saep. (cf. B. 1. infra).—
    c.
    De vita, to depart from life, decease, die (for the usual excedere or decedere de vita):

    quem (me) fuerat aequius ut prius introieram, sic prius exire de vita,

    Cic. Cael. 4, 15; so,

    de vita,

    Plin. Ep. 3, 9, 5; cf.:

    e vita tamquam e theatro,

    Cic. Fin. 1, 15, 49:

    vitā exire,

    Val. Max. 9, 12, ext. 1.—
    d.
    To go out or forth in any manner, to issue, escape (very rare):

    cujus (Isocratis) e ludo tamquam ex equo Trojano meri principes exierunt,

    Cic. de Or. 2, 22, 94:

    hanc tamen Antonius fugam suam, quia vivus exierat, victoriam vocabat,

    Vell. 2, 82, 3.—Of inanimate subjects:

    currente rota cur urceus exit?

    Hor. A. P. 22: libri quidem ita exierunt, ut, etc., turned out (the figure being borrowed from works of art which are cast and turned out of the mould), Cic. Att. 13, 13, 1.—
    e.
    Of plants, to come up, spring forth, sprout out:

    plerumque e terra exit hordeum diebus VII.,

    Varr. R. R. 1, 45, 1:

    ne semina in frugem exeant e terra,

    Plin. 11, 30, 36, § 109:

    folia a radice,

    id. 25, 4, 9, § 28:

    lupinus agro limoso,

    Col. 2, 10, 3:

    fabae in folia,

    Plin. 18, 7, 10, § 57; and absol.:

    ut vix ulla herba exeat,

    Col. 2, 11, 3; so,

    lens sata (with grandescere),

    Pall. Febr. 4;

    and, messis,

    Val. Fl. 7, 549.—
    f.
    To mount upwards, ascend, rise ( poet. and postAug. prose):

    in auras (ignis),

    Lucr. 6, 886:

    ad caelum (arbor),

    Verg. G. 2, 81:

    in altitudinem (comae palmarum),

    Plin. 13, 4, 8, § 37.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen.:

    exisse ex potestate dicimus eos, qui effrenati feruntur aut libidine aut iracundia, etc.... Qui igitur exisse ex potestate dicuntur, idcirco dicuntur, quia non sunt in potestate mentis,

    Cic. Tusc. 3, 5, 11; cf.:

    itaque iratos proprie dicimus exisse de potestate, id est de consilio, de ratione, de mente,

    id. ib. 4, 36, 77;

    for which: a se,

    Petr. 90: ex hac aerumna, Lucil. ap. Non. 296, 16; cf.:

    exire aere alieno,

    Cic. Phil. 11, 6, 13 (dub. al. se exserere):

    quam nihil non consideratum exibat ex ore!

    id. Brut. 76, 265; id. de Or. 2, 22 fin.:

    nequaquam similiter oratio mea exire atque in vulgus emanare poterit,

    id. Rosc. Am. 1, 3; Plin. Pan. 75, 3:

    ea res prodita est et in vulgus exivit,

    Gell. 12, 12, 3; cf. with object-clause:

    exiit opinio, descensurum eum ad Olympia inter athletas,

    Suet. Ner. 53; for which also with a subject-clause:

    quod ante paucos dies exierat in vulgus, laudanti cuidam formam suam, respondisse eum, etc.,

    id. Galb. 20:

    ob hoc exivit proverbium, etc.,

    became current, Vulg. Gen. 10, 9.—
    2.
    In partic.
    a.
    Of time, to run out, end, expire:

    quinto anno exeunte,

    Cic. Div. 1, 25, 53:

    indutiarum dies exierat,

    Liv. 4, 30, 14; 30, 25, 1; 42, 47, 10:

    dies censurae, stipendii,

    id. 9, 34, 22; 22, 33, 5:

    nullus mihi per otium dies exit,

    Sen. Ep. 8; Plin. Pan. 68, 2 et saep.—
    b.
    To extend beyond a certain measure or limit (mostly post-Aug.):

    extra aliquid,

    Varr. R. R. 2, 1, 25:

    vestra vita, licet supra mille annos exeat,

    run out, extend, Sen. Brev. Vit. 6:

    probationes in tertium diem exierunt,

    Plin. Ep. 2, 11, 18:

    digressus in laudes Castoris ac Pollucis exierat,

    Quint. 11, 2, 11; cf.:

    continuus (translationis usus) in allegorias et aenigmata exit,

    id. 8, 6, 14:

    in longum exierit ordo rerum,

    id. 4, 2, 51.—
    c.
    To pass away, perish:

    opus laudabile, numquam a memoria hominum exiturum,

    Sen. Ben. 3, 38; so with a subjectclause:

    an jam memoriā exisse, neminem ex plebe tribunum militum creatum esse?

    Liv. 6, 37, 5.—
    II.
    Act. ( poet. and in postAug. prose), to go or pass beyond a thing.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    limen,

    Ter. Hec. 3, 3, 18:

    Avernas valles,

    Ov. M. 10, 52:

    flumen,

    Val. Fl. 4, 698:

    quantum diurni itineris miliariorum numero in reda possit exiri,

    Vitr. 10, 9, 3:

    donec minor filius lubricum juventae exiret,

    Tac. A. 6, 49 (55) fin.
    2.
    Pregn., to avoid, evade, ward off:

    corpore tela atque oculis vigilantibus exit,

    avoids the blows, Verg. A. 5, 438; cf.:

    feros exibant dentis adactus (jumenta),

    Lucr. 5, 1330; Stat. Th. 6, 802:

    procul absiliebat, ut acrem exiret odorem,

    Lucr. 6, 1217:

    profluvium sanguinis,

    id. 6, 1206:

    vim viribus,

    Verg. A. 11, 750 et saep.—
    B.
    Trop.
    1.
    To exceed:

    modum,

    Ov. M. 9, 632.—
    2.
    Of time: ad exitam aetatem = ad ultimam aetatem, Paul. ex Fest. p. 28, 5 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > exeo

  • 3 exeo

    exĕo, īre, ĭī (qqf. īvī), ĭtum [st1]1 - intr. - [abcl][b]a - sortir, partir, s'en aller, s'élancer, finir. - [abcl]b - sortir de. - [abcl]c - être issu de. - [abcl]d - sortir pour aller vers, aboutir à, marcher vers. - [abcl]e - sortir en s'élevant, monter; grandir. - [abcl]f - se prolonger, durer. - [abcl]g - s'étendre (au pr. et au fig.); se répandre, se propager, se divulguer. - [abcl]h - se déchaîner, sévir (contre qqn).[/b] [st1]2 - tr. - dépasser, franchir, excéder, outrepasser; esquiver, éviter.    - sors (nomen) exit: un nom sort de l’urne.    - de (e) vita exire: mourir, décéder.    - de balneis exire: sortir du bain.    - exire a patria: quitter sa patrie.    - (ex) castris exire: quitter son camp.    - exire ab aliquo, Ter. Eun. 3, 4, 7: sortir de chez qqn.    - ex potestate (de potestate) exire: sortir de soi-même, perdre son sang-froid.    - exire potestate alicujus, (de potestate alicujus, a potestate alicujus): [sortir du pouvoir de qqn] = n'être plus au pouvoir de qqn, être libre.    - exiit fama: le bruit se répandit.    - exiit opinio + prop. inf.: la croyance se répandit que.    - supra mille annos exire, Sen. Brev. Vit. 6: dépasser mille ans.    - exire modum, Ov. M. 9.632: dépasser la juste mesure.    - tela exire: éviter les coups.
    * * *
    exĕo, īre, ĭī (qqf. īvī), ĭtum [st1]1 - intr. - [abcl][b]a - sortir, partir, s'en aller, s'élancer, finir. - [abcl]b - sortir de. - [abcl]c - être issu de. - [abcl]d - sortir pour aller vers, aboutir à, marcher vers. - [abcl]e - sortir en s'élevant, monter; grandir. - [abcl]f - se prolonger, durer. - [abcl]g - s'étendre (au pr. et au fig.); se répandre, se propager, se divulguer. - [abcl]h - se déchaîner, sévir (contre qqn).[/b] [st1]2 - tr. - dépasser, franchir, excéder, outrepasser; esquiver, éviter.    - sors (nomen) exit: un nom sort de l’urne.    - de (e) vita exire: mourir, décéder.    - de balneis exire: sortir du bain.    - exire a patria: quitter sa patrie.    - (ex) castris exire: quitter son camp.    - exire ab aliquo, Ter. Eun. 3, 4, 7: sortir de chez qqn.    - ex potestate (de potestate) exire: sortir de soi-même, perdre son sang-froid.    - exire potestate alicujus, (de potestate alicujus, a potestate alicujus): [sortir du pouvoir de qqn] = n'être plus au pouvoir de qqn, être libre.    - exiit fama: le bruit se répandit.    - exiit opinio + prop. inf.: la croyance se répandit que.    - supra mille annos exire, Sen. Brev. Vit. 6: dépasser mille ans.    - exire modum, Ov. M. 9.632: dépasser la juste mesure.    - tela exire: éviter les coups.
    * * *
        Exeo, exis, exiui, pen. prod. exitum, pen. corr. exire. Terent. Sortir hors, Issir.
    \
        In aliquem exire. Stat. Sortir contre aucun.
    \
        Exire aere alieno. Cic. S'acquicter, Payer ses debtes.
    \
        Exire aerumna, pro Liberari. Cic. Estre delivré.
    \
        Ab amplexibus alicuius exire. Stat. Eschapper des bras d'aucun.
    \
        Mihi quidem ex animo exire non potest esse deos. Cic. Il ne me peult sortir hors de la fantasie.
    \
        In altitudinem exire arbor dicitur. Plin. Croistre en hault.
    \
        Exiit ad caelum ramis foelicibus arbos. Virgilius. Est eslevee et creve.
    \
        Exiit dies. Liu. Le jour est passé.
    \
        Necdum exierat induciarum dies. Liuius. N'estoit point encore passé.
    \
        Exire in alias domos. Cic. Changer de logis.
    \
        In angulos exire dicuntur folia. Plinius. Vont, ou font des angles, Se terminent en angles.
    \
        Exire in herbam, fruges, aut radicem dicitur granum. Plin. Devenir en herbe, en racine.
    \
        In iram exire. Lucan. Se courroucer.
    \
        Exeunt libri. Cic. Sont publiez et mis en lumiere.
    \
        In longum exire. Quintil. Devenir long.
    \
        In medium. Plaut. Sortir en place.
    \
        Exire ab hominum memoria. Senec. Estre mis en oubli.
    \
        Modum exire. Ouid. Exceder moyen et mesure.
    \
        Exire obuiam alicui. Liuius. Aller au devant d'aucun.
    \
        Odorem acrem exire. Lucret. Se tirer arriere d'une puanteur.
    \
        In horas luminis exire. Lucret. Naistre.
    \
        Exire pastum. Varro. Aller paistre.
    \
        Exire de, vel e potestate. Cic. Devenir hors du sens.
    \
        Exit hic animi tenor aliquando in rigorem quendam. Plin. Devient, Se tourne.
    \
        Stratis exire. Stat. Se lever du lict.
    \
        Exire tela. Virgil. Eviter, Eschapper, Se destourner d'un dard.
    \
        Tempus induciarum cum Veienti populo exierat. Liuius. Estoit passé.
    \
        Quod tempus exit in vrbis nostrae CCXLIX annum. Plinius. Revient. \ Exire e vita. Cic. Mourir.
    \
        In vulgus exierat, eum dixisse Sueton. Le bruit avoit esté, Les gens avoyent esté abbrevez qu'il avoit dict, etc.
    \
        In tertium diem probationes exierunt. Plin. iunior. Furent differees au troisieme jour.
    \
        Nostra licet vita supra mille annos exeat. Senec. Ja soit que nous vivions plus de mille ans.
    \
        Super aliquem exire. Stat. Estre plus grand que luy.
    \
        In easdem literas exire. Quintil. Estre terminé en pareilles et semblables lettres.
    \
        Exire, de fluuiis dictum. Virgil. Sourdre.
    \
        Fluuius exit septem aquis. Valer. Flac. Tombe en la mer par sept endroicts et ruisseaux.
    \
        Exitur, pen. prod. Impersonale. Plaut. Crepuit ostium, exitur foras. On sort dehors.
    \
        Exitum huc nollem. Terent. Je vouldroye n'estre point sorti ici.

    Dictionarium latinogallicum > exeo

См. также в других словарях:

  • anglet — Un anglet, ou coing de toutes choses, Angulus, Angellus. Qui est fait en Anglet, Angulatus. Les fueilles de ceste herbe font des anglets, Folia huius herbae exeunt in angulos, Angulosa folia. Qui a six anglets et encoigneures, Hexagonum …   Thresor de la langue françoyse

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»